W swojej fizjoterapeutyczno-trenerskiej praktyce uzbierałam 15 przyczyn możliwego występowania wysiłkowego nietrzymania moczu. Jedną z nich, jaką bardzo często obserwuję (i to nie tylko u kobiet po porodzie) jest nazywany przeze mnie ZABURZONY FIZJOLOGICZNY SYSTEM AMORTYZACYJNY, czyli inaczej fachowo możemy to nazwać zaburzoną synergią przeponowo-brzuszno-miedniczą, również prosto określając zaburzony odruch kaszlowy.
CO TO OZNACZA?
Może zacznijmy od fizjologii, aby łatwiej było zrozumieć Tobie, co się dzieje w obrębie brzucha, klatki piersiowej, miednicy i przepony w momencie kichania, kasłania ?
W warunkach prawidłowych (czyli warunkach fizjologicznych dla każdego człowieka) kaszel, kichanie, czy śmiech są czynnościami, które odbywają się na wydechu. Jeśli zatem śmiech jest wydechem, to zadajmy sobie pytanie – Co robią w momencie wydechu Twoje mięśnie brzucha, mięśnie dna miednicy, przepona oraz klatka piersiowa z miednicą ?
Podczas każdego wydechu następuje jednoczesne napięcie wielu mięśni w obrębie Twojego core, a więc:
- MIĘŚNIE BRZUCHA napinają się koncentrycznie (chodzi o wszystkie mięśnie czyli skośne brzucha, m. poprzeczny, mm. proste brzucha oraz napina się kresa biała), co zaobserwujesz
w postaci wypłaszczenia; - MIĘŚNIE DNA MIEDNICY napinają się koncentrycznie (wykonują napięcie i uniesienie) – czyli zacisną się, zamkną cewkę moczową, odbytnicę, pochwę;
- PRZEPONA rozluźnia się, bo kieruje się w górę;
- MIĘSIEŃ WIELODZIELNY – zadziała odruchowo;
- KLATKA PIERSIOWA – wykona delikatny ruch ku dołowi;
- MIEDNICA -wykona ruch do tyłopochylenia.
TO DZIAŁANIE FACHOWO OKREŚLA SIĘ JAKO SYNERGIĘ PRZEPONOWO-BRZUSZNO-MIEDNICZNĄ.
Taka jednoczesna, odruchowa i sprawnie działająca współpraca wszystkich powyżej wymienionych elementów ( podczas każdego wydechu, jakim jest też kaszel, kichanie, kasłanie) zapewnia amortyzację – zabezpieczenie. Czyli obserwujemy, że w sytuacji kaszlnięcie, włącza się nasz ODRUCHOWY SYSTEM AMORTYZACYJNY, który uchroni przed niepożądanym wyciekiem moczu podczas kaszlu, kichania, salwy śmiechu 😊
ALE UWAGA ! Jeśli któryś z elementów systemu zawodzi, to odruchowy system amortyzacyjnynie zadziała prawidłowo i może nie dać gwarancji bezpieczeństwa, że przed gwałtownym wzrostem ciśnienia nie dojdzie do wycieku moczu.
Ciało jest jak łańcuch naczyń połączonych, zatem jeśli jeden z systemów amortyzacyjnych zawodzi, to w perspektywie czasu zacznie nam „ szwankować„ kolejny element układanki. I tak po kolei będzie nam osłabiać działanie obronnego systemu amortyzacyjnego.
Wyobraźcie siebie, że jeśli mam np. usztywnioną część lędźwiowo-krzyżową kręgosłupa (usztywnioną miednicę) , to może ona nie być w stanie wykonać odruchowego tyłopochylenia podczas wydechu, a następnie jej powrotu do przodpochylenia podczas wdechu. To kolejne elementy systemu zaczną działań nieprawidłowo – np. osłabienie dolnej ściany brzucha, osłabienie mięśnie dna miednicy. Jeśli do tego dojście jeszcze obrębie kręgosłupa piersiowego i zablokowana funkcja przepony, to wyciek moczu podczas kaszlu mamy gwarantowany.
W postawie ciała u podopiecznego zaobserwować wtedy można, zapadniętą klatkę piersiową, ustawienie barków w protrakcji, przesunięcie głowy do przodu, ściśnięcie żeber, odstające powłoki brzuszne oraz ustawienie miednicy najczęściej w zwiększonym przodopochyleniu.
PODSUMOWUJĄC ! odpowiednio doprany program ćwiczeń, fizjoterapia dna miednicy + odbudowa funkcji przepony, poprawa napięcia mięśni pośladkowych, zwiększenie mobilności w części lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa oraz części piersiowej i WZMOCNIENIE FUNKCJI WYDECHOWEJ , będzie kluczowa w pracy z osobami, które mają ten system zaburzony.
Mgr Izabela Ślęzak-Walczybok
Fizjoterapeutka uroginekologiczna
FitFemina – Fizjoterapia i Trening Kobiet
